محمود ینکی ملکی

امروزه یکی از اهداف مهم آموزش و پرورش موفقیت تحصیلی است؛ از سویی درگیری تحصیلی ساختاری چند وجهی است که نقش مهمی در موفقیت تحصیلی دانش آموزان با مولفه‌های مختلف آموزشی اعم از عاطفی، رفتاری، شناختی و عاملی نقش ایفا می کند و نشان می دهد که دانش آموزان چگونه فعالانه در فرآیندهای یادگیری خود مشارکت می کنند. از سویی دیگر، درگیری تحصیلی با محیط‌های یادگیری تلفیقی به یک تعامل پویا تبدیل می شود که بر مولفه‌های درگیری تحصیلی تاثیر مثبت می گذارد. محیط‌های یادگیری تلفیقی نه تنها انعطاف پذیری و سازگاری را فراهم می کند، بلکه فضای یادگیری جذابی را ایجاد می کند که می تواند منجر به بهبود نتایج تحصیلی شود. همانطور که مربیان به کشف استراتژی‌های یادگیری تلفیقی موثر ادامه می دهند، درک تفاوت‌های ظریف مشارکت دانش آموز برای بهینه سازی تجارب تدریس و یادگیری بسیار مهم خواهد بود. می‌توان اذعان کرد که داشتن یک مدل طراحی آموزشی مناسب به این تفاوت‎‌ها کمک شایانی می‎‎‌کند. ازاین‌رو پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر مدل طراحی آموزشی ارتباط‌گرایی زیمنس بر درگیری تحصیلی دانش‌آموزان در محیط یادگیری تلفیقی زبان انگلیسی دانش آموزان دختر پایه‌ی یازدهم شهرستان کرج در سال تحصیلی 1403-1404 انجام شد. این پژوهش از لحاظ هدف جزء پژوهش‌های کاربردی، از لحاظ ماهیت داده جزء پژوهش‌های کمی و از نظر شیوه اجرا جزء پژوهش‌های شبه‌آزمایشی می‌باشد که با طرح پژوهشی پیش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه کنترل انجام پذیرفت. درگروه آزمایش 1 آموزش لغات زبان انگلیسی پایۀ یازدهم در چهار مهارت خواندن، نوشتن، شنیدن و صحبت کردن مبتنی بر مدل طراحی آموزشی ارتباط‌گرایی در محیط یادگیری تلفیقی ارائه شد و در گروه آزمایش 2 نیز در گروه گواه نیز آموزش لغات زبان انگلیسی، بدون کاربست مدل طراحی آموزشی زیمنس در محیط یادگیری تلفیقی ارائه شد. در گروه گواه آموز به صورت کاملا سنتی انجام شد.جامعۀ آماری این پژوهش شامل کلیۀ دانش‎‌آموزان دختر پایۀ یازدهم مدارس متوسطۀ دورۀ دوم شهر کرج به تعداد 2367 نفر بود که در سال تحصیلی 1403-1404 مشغول به تحصیل بودند. نمونه به صورت در دسترس انتخاب شد. حجم نمونه 52 نفر از دانش‌آموزان دختر پایۀ یازدهم دورۀ دوم متوسطه بودند. از این تعداد 15 نفر در گروه آزمایش 1، 15 نفر در گروه آزمایش 2 و 22 نفر در گروه گواه قرار داشتند. جهت جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامۀ استاندارد درگیری تحصیلی ریو (2013) استفاده شد که شامل 4 مولفۀ درگیری رفتاری، عاملی، شناختی و عاطفی است. همچنین این پرسشنامه 17 گویه دارد که خود دانش‌آموزان به گویه‌ها براساس طیف هفت گزینه‌ای لیکرت پاسخ دادند. رمضانی و خامسان (1396) روایی محتوایی، صوری و ملاکی این پرسشنامه را مناسب ارزیابی کردند. پایایی پرسشنامۀ درگیری تحصیلی نیز بر اساس آزمون آلفای کرونباخ مورد سنجش قرار گرفته‌است. ضرایب آلفای کرونباخ برای متغیر پژوهش و ابعاد آن92/0 بوده؛ یعنی بالای 7/0 بوده است. هر سه گروه آزمایش1، آزمایش2 و گواه در 4 جلسۀ 45 دقیقه‌ای اجرا شد. همچنین به ‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌های حاصل از پژوهش در راستای پاسخگویی به فرضیه‌های پژوهش از تحلیل کوواریانس تک‌متغیره به کمک نرم‌افزار 27spss استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد مدل طراحی آموزشی ارتباط گرایی زیمنس بر مولفه های عاطفی، عاملی، شناختی درگیری تحصیلی دانش‌آموزان در محیط‌های یادگیری تلفیقی زبان انگلیسی موثر است و بر مولفه رفتاری تاثیر ندارد. همچنین محیط های یادگیری تلفیقی مبتنی بر مدل طراحی‌آموزشی ارتباط گرایی زیمنس نسبت به محیط یادگیری حضوری بر مولفه ها‌ی عاطفی، عاملی، شناختی و رفتاری دانش آموزان درآموزش زبان انگلیسی تاثیر دارد و محیط یادگیری تلفیقی نسبت به محیط یادگیری حضوری بر مولفه ها‌ی عاطفی، عاملی، شناختی و رفتاری دانش آموزان درآموزش زبان انگلیسی تاثیر دارد. بنابراین مدل طراحی آموزشی ارتباط گرایی زیمنس در مولفه های عاطفی، عاملی و شناختی، درگیری تحصیلی دانش‌آموزان را در محیط‌های یادگیری تلفیقی زیان انگلیسی افزایش می‌دهد. با توجه به نتایج پژوهش، مدل طراحی آموزشی ارتباط گرایی زیمنس می‌تواند بستر مناسبی را جهت افزایش درگیری تحصیلی دانش آموزان در برخی مولفه ها در محیط یادگیری تلفیقی زبان انگلیسی فراهم نماید. دستگاه های متولی آموزش می توانند از نتایج این پژوهش در محیط‌های یادگیری تلفیقی در عصر پسا کرونا استفاده نمایند.