علی محمد قدسی

در مطالعات جمعیّتی، باروری جایگاه ویژه یی دارد. نقش باروری به عنوان مهم‎ترین پدیده ی تعیین کننده نوسان های جمعیّتی سبب شده است که مطالعه های مربوط به آن نسبت به سایر پدیده های جمعیّتی از اهمیّت فراوانی برخوردار باشد و بررسی عوامل مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی موثّر برآن سهم بزرگی از پژوهش های جمعیّتی را به خود اختصاص دهد. امروزه در تحقیقات باروری به شبکه های اجتماعی و روابط حمایتی (رسمی و غیررسمی) به عنوان شاخص های سرمایه ی اجتماعی توجّه روز افزونی می شود که همچون واسطه ای عمل می کنند که افراد از طریق آن ها چیزهای زیادی در مورد رفتارهای جمعیّتی فرا می گیرند. داده ها از طریق روش پیمایش بر روی نمونه 384 زن همسردار 49-15 ساله شهر همدان که از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند، گردآوری شد. نتایج نشان داده که تمایلات فرزندآوری زنانی که فرزند دارند و تمایل به داشتن فرزند دیگری دارند 41/4 درصد و زنانی که فرزند ندارند و تمایل به داشتن فرزند دارند87 درصد می باشد. در تحلیل فرضیه های پژوهش، متغیّرهای سرمایه ی اجتماعی شبکه، روابط رسمی، روابط غیررسمی، فراوانی تماس و کمیّت حمایت اجتماعی در رابطه با متغیّر تمایلات فرزندآوری مورد بررسی قرار گرفته اند و بر پایه این بررسی، روابط بین این متغیّرها به جز فراوانی تماس، از نظرآماری (کای اسکوئر) معنادار بودند. نتایج تحلیل چند متغیّره که از روش رگرسیون لجستیک اجرا شد، نشان داد که متغیّر سرمایه اجتماعی شبکه، روابط غیررسمی، روابط رسمی و حمایت مصاحبتی از سوی خانواده و حمایت اطّلاعاتی از جانب دوستان، ایده آل فرزندآوری و تعداد فرزندان زنده به دنیا آمده در کنار هم 66 درصد واریانس تمایلات فرزندآوری زنان را تبیین می کنند.

رسالت مدارس به عنوان یکی از نهادهای آموزشی و تربیتی، تعلیم و تربیت است که بدون مشارکت اولیا قابل تحقق نیست. در این راستا پژوهش حاضر مشارکت اولیا را به عنوان یک کنش اجتماعی (از منظر جامعه شناسی )در نظر می گیرد و هدف کلی آن شناسایی وضعیت مشارکت اولیا و بررسی عوامل اجتماعی موثر بر آن می باشد. نمونه ی این پژوهش 250 نفر از اولیای12820 دانش آموز دختر مقطع متوسطه دوم همدان در سال تحصیلی 93-94 است و با شیوه ی پیمایش انجام شده است. درسطح رفتاری، مشارکت اولیا در شش بعد؛ اموراجتماعی، پرورشی، آموزشی، ارتباط خانه و مدرسه، ارتباط با کارکنان و دانش آموزان، امور مالی با متغیرهای اعتماد نهادی، پایگاه اجتماعی- اقتصادی، بی قدرتی، باورهای قالبی، تمایل فردی و خوداثربخشی بررسی می گردد. بر مبنای نتایج پژوهش متغیرهای فوق رابطه معناداری با مشارکت اولیا دارند و 14درصد از تغییرات مشارکت اولیا با متغیرهای اعتماد نهادی و خوداثربخشی تبیین می شود. کم ترین میزان مشارکت در زمینه ی مشارکت مالی و بیش ترین میزان؛ مربوط به امورآموزشی است.

امروزه جراحی های زیبایی یکی از شایع ترین اعمال جراحی در سطح جهان است و میزان متقاضیان آن رو به افزایش است. صنعت جراحی زیبایی مدام تلاش می کند تا ابعاد بازار خود را گسترش داده و بر سود خود افزوده و مشتریان بیشتری بدست آورد. از آنجا که گرایش به جراحی زیبایی اولین گام اقدام به جراحی زیبایی است این مطالعه درصدد مطالعه میزان این گرایش در جامعه ی هدف است. جامعه ی آماری این مطالعه را زنان شهر دلفان در استان لرستان تشکیل می دهند. 375 نفر از زنان این شهر با استفاده از نمونه گیری تصادفی انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اکثریت جامعه دارای گرایش متوسطی به جراحی زیبایی هستند و میزان بالایی از فشار هنجاری را تجربه کرده اند. تحلیل رگرسیون دو متغیره نشان داد که مصرف رسانه ای باعث افزایش درونی سازی ایده آل های زیبایی می شود. همچنین فشار هنجاری باعث افزایش مقایسه ی اجتماعی بدن می شود و از این طریق، گرایش به جراحی زیبایی نیز بیشتر می شود. از مجموع شش فرضیه ی تحقیق، پنج فرضیه تایید شدند.

بی تفاوتی به عنوان یکی از پدیده های اجتماعی در فرهنگ اکثر کشورهای دنیا در قالب یک مساله اجتماعی شناخته شده است. بی تفاوتی اجتماعی بیانگر بی احساسی، بدبینی، و به عبارتی افسردگی اجتماعی است؛ از این رو بی تفاوتی در جامعه نوعی بیماری اجتماعی شناخته می شود که در مقابل نوع دوستی و سلامت اجتماعی قرار دارد. هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر میزان دینداری بر بی تفاوتی اجتماعی در شهر همدان می باشد. روش مطالعه حاضر کمی و پیمایشی بوده و داده ها با استفاده از ابزار پرسشنامه و از طریق مراجعه به درب منازل گرداوری شد. جامعه آماری شهر همدان بوده و تعداد نمونه 246 نفر است. روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای می باشد.برای تعیین اعتبار از روش های «اعتبار محتوی» و «اعتبار صوری» وبرای پایایی پرسشنامه از تکنیک «آلفای کرونباخ» استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان می-دهد که بی تفاوتی اجتماعی در شهر همدان بیشتر در سطح پایین و متوسط به پایین می باشد. مشخص شد که دینداری هم بطور مستقیم و هم از طریق فردگرایی بر بی تفاوتی اجتماعی تاثیر دارد.